پترولوژی سنگ های آتشفشانی منطقه معدنی شمال علی آباد با تأکید بر اکتشافات اخیر پرلیت و بنتونیت (شمال غرب نایین)

این منطقه در 163 کیلومتری شمال شرق شهر اصفهان و 8 کیلومتری شمال علی آباد واقع گردیده است. بر اساس شواهد صحرایی، مطالعات آزمایشگاهی، آنالیز پراش پرتو ایکس، آنالیز نقطه ای و آنالیز طیف سنجی پلاسمای زوج القایی، سنگ های آتشفشانی ترشیری منطقه غالباً با ترکیب ریولیت، داسیت، تراکیآندزیت و آندزیت گسترش دارند. مطالعات صحرایی نشان می دهد توده های نفوذی با ترکیب دیوریتی به داخل واحدهای ولکانیکی شمال غرب نائین با سن ائوسن تزریق شده اند و گدازه پرلیتی شیشه ای بطور بی قاعده توسط عمل دگرسانی دوتریک به بنتونیت تبدیل شده است. در منطقه مورد مطالعه دگرسانی دتریک باعث تبدیل پرلیت به توده های بنتونیت با ضخامت ده ها متر شده است. مطالعات ژئوترموبارومتری کلینوپیروکسن ها نشان می دهد که این فنوکریست ها در محدوده دمایی 5/1094 تا 1002 درجه سانتیگراد و در محدوده فشاری 8/4 تا 19/1 کیلوبار در سنگ های آتشفشانی منطقه متبلور شده اند. داده های ژئوشیمیایی ولکانیک ها نشان می دهد که ماگمای والد این سنگ ها از نوع کالک آلکالن بوده و محیط تکتونیکی آن ها در قلمرو قوس آتشفشانی واقع می شود. در نمودار بهنجار سازی، غنی شدگی lree ها نسبت به hree ها و همچنین تهی شدگی از eu وجود دارد که از خصوصیات ماگمای کالک آلکالن می باشد. بررسی نمودارهای عنکبوتی نشان دهنده تهی شدگی از hfs (ti, nb) و غنی شدگی از عناصر lile (cs, rb, ba, k)می باشد که از مشخصات ماگماتیسم مربوط به فرورانش است. این خصوصیات ناشی از فرورانش صفحه عربی به زیر صفحه ایران است. در این منطقه کانی زایی بوسیله دگرسانی سنگ های آتشفشانی اسیدی ایجاد شده است. از لحاظ فیزیکی، سنگ های پرلیتی منطقه در حرارت 1100 درجه سانتی گراد ازدیاد حجم پیدا می کنند. با استناد به فاکتورهایی چون وجود ذخیره مناسب و راه دسترسی آسان به رخنمون ها می توان پرلیت مورد مطالعه را از جنبه های اقتصادی با ارزش تلقی نمود. پرلیت؛ بنتونیت؛ نائین؛ سنگ های آتشفشانی؛ پتروگرافی